Historiciteit bij Foucault. Een hermeneutiek van het subject

ISBN-13: 9783668341395 / Holenderski / Miękka / 2016 / 32 str.

Ralph Wallenborn

Opis

Essay from the year 2013 in the subject Philosophy - Philosophy of the Present, Erasmus University Rotterdam (Philosophy), language: Dutch, abstract: De centrale vraag in mijn essay draait om de rol van de historiciteit in het discursieve denken van Foucault, zowel in methodische zin alsook gerelateerd aan begrippen als autonomie en vrijheid. Wat dat laatste betreft, is het mijns inziens een dooddoener om te stellen dat een bepaalde mate van zelfbeschikking in Foucaults discoursanalyse bij voorbaat uit te sluiten is (als je het individu begrijpt als knooppunt in een netwerk van relaties, dan bestaat daartoe de neiging). Vragen die ik graag wil beantwoorden, zijn: 1. Welke plaats heeft de filosofie in de hermeneutiek van het subject? Wat blijft er over als historisch bepaalde machtsdispositieven de enige methodologische fundering zijn voor onze blik op de wereld (zowel in persoonlijke zin als in de wetenschappen)? Verwordt de filosoof hiermee tot een veredelde filoloog, die zich alleen in termen van intersubjectiviteit over zijn onderzoeksmaterie mag uitspreken? 2. Hoe vindt op micro- en macroniveau subjectivering plaats in het licht van de historische context en op grond van welke argumenten trekt Foucault conclusies over de aard van een mogelijke subjectwording? 3. In hoeverre is de nalatenschap van Foucault uit het huidige wetenschappelijke discours weg te denken? Of positief geformuleerd: hoe actueel is zijn denken en welke aanknopingspunten biedt het voor de huidige vragen binnen de filosofie? En ten slotte, hiervan afgeleid: 4. Hoe verhoudt zich de veronderstelde autonomie van het individu (Kant) tot zijn historiciteit? Volgens Kant is de menselijke wil in staat om een naturalistisch grondimpuls op te heffen. Hieruit wordt een 'intelligibele' ethiek afgeleid. Hoe 'intelligibel' is de ethiek van Foucault eigenlijk?